بررسی فعاليت های هسته ای جمهوری اسلامی و واكنش جامعه جهانی

ميزگرد راديوفردا

‏‏
 فريدون زرنگار(راديو فردا): ميزگرد امشب راديو فردا، اختصاص به بررسی برنامه های هسته ای جمهوری ‏اسلامی دارد. هفته گذشته فشار بر روی جمهوری اسلامی برای امضای سند الحاقی به پيمان منع گسترش ‏سلاح های هسته ای، در سطح جهانی افزايش يافت. در حالی که افکار عمومی منتظر تصميم آژانس بين المللی ‏انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای ايران است، آلمان، بريتانيا، و فرانسه با ارائه قطعنامه ای به اين آژانس، ‏خواستار دادن مهلتی ۵٠ روزه به جمهوری اسلامی برای ثابت کردن نبودن در پی توليد سلاح های هسته ای ‏شده اند. محمد البرادعی، رئيس آژانس بين المللی انرژی اتمی، در دومين روز مذاکرات شورای حکام در پشت ‏درهای بسته گفت: ايران بايد همه فعاليت هايی را که در زمينه غنی کردن اورانيوم انجام می دهد، اعلام کند و ‏همه اقدامات خود را تحت نظارت سازمان بين المللی انرژی اتمی انجام دهد. او گفت: به نفع ايران و جامعه ‏بين المللی است که اين مسئله بی هيچ تاخيری هرچه زودتر حل و فصل شود. محمد البرادعی، رئيس آژانس ‏بين المللی انرژی اتمی، از تهران خواسته است، فهرستی از همه تجهيزات وارداتی و مواد آلوده به اورانيوم ‏خود را با ذکر کشور مبدا و تاريخ خريد آن، در اختيار اين آژانس بگذارد تا بتوان توضيحات و توجيهات ‏جمهوری اسلامی را در مورد وجود نشانه های اورانيوم غنی شده که در بعضی تاسيسات هسته ای ايران به ‏دست آمده است را بررسی کرد. مقامات جمهوری اسلامی همچنان بر روی هدف های صلح آميز برنامه هسته ‏ای خود اصرار می ورزند و با اشاره به فشار آمريکا، از آژانس بين المللی انرژی اتمی می خواهند بدون ‏سياسی کردن قضيه اين موضوع را بررسی کند. ‏

‎ ‎موضوع ميزگرد امشب ما، بررسی برنامه هسته ای جمهوری اسلامی و واکنش جامعه جهانی به اين برنامه ‏است. ميهمانان برنامه امشب عبارتند از آقايان: دکتر علی اکبر اعتماد (رئيس پيشين سازمان انرژی اتمی ‏ايران)، داريوش همايون (وزير اطلاعات در کابينه اميرعباس هويدا)، و دکتر مهران براتی (تحليلگر سياسی). ‏اجازه بدهيد که برنامه امشب را با پرسشی از آقای دکتر اعتماد آغاز کنيم. آقای دکتر اعتماد، اصولا با توجه به ‏شناختی که شما از تجهيزات هسته ای و برنامه های هسته ای ايران داريد،  ايران در موقعيتی هست که بتواند به ‏توليد سلاح های هسته ای دست بزند؟

دکتر علی اکبر اعتماد (رئيس پيشين سازمان انرژی اتمی ايران): برای اين که يک کشوری بتواند سلاح های ‏اتمی توليد کند، بايد به تکنولوژی اتمی کاملا دست پيدا بکند و ايران در اين راه است که مهار بکند تکنولوژی ‏اتمی‎ ‎‏ را در ايران.‏‎ ‎‏ حالا اين شروع کار است، ‏‎ ‎چند سال است‎ ‎‏ ايرانی ها شروع کرده اند ‏‎ ‎و اين کار را دارند ‏می کنند. خوشبختانه يواش يواش هم پيشرفت کرده اند و تکنولوژی های اتمی را دارند بهش دست پيدا می کنند. ‏اين تکنولوژی ها هم مصرف به اصطلاح غير نظامی دارد (برای توليد انرژی)، هم اين که می تواند مصرف ‏نظامی داشته باشد. مصرف نظاميش آخر کار می آيد، يعنی بعد از اين که همه تکنولوژی ها را مهار کردند، بعد ‏آن وقت ممکن است اين انتخاب برای ايران پيش بيايد که برای سلاح های اتمی هم دست به کار بشود يا نشود. ‏آن ديگر يک تصميم سياسی بعدی است. آن چيزی که برای ايران مهم است فعلا،  دسترسی به تکنولوژی های ‏اتمی هست که طبق تمام قراردادهای بين المللی برای هر کشوری اين حق شناخته شده است. يعنی ايران هم ‏حق دارد مثل کشورهای ديگر به اين تکنولوژی دست پيدا بکند. تا اينجايش داستان اين است.‏

ف.‏‎ ‎ز: اما در حال حاضر، ايران قدرت استفاده از تجهيزات هسته ای خودش را برای توليد سلاح های هسته ای ‏دارد؟

دکتر علی اکبر اعتماد: اين امکان هميشه خواهد بود.  شما وقتی که تکنولوژی داشتيد، با اين تکنولوژی همه کار ‏می توانيد بکنيد.‏

ف.‏‎ ‎ز: ولی شما نظرتان اين است که ايران اين حق را دارد؟

دکتر علی اکبر اعتماد: مسلم است که يک مملکت مستقل حق همه نوع کاری دارد. من نمی فهمم اين چه سئوالی ‏است! يک مملکتی است مستقل و حق دارد نحوه دفاع خودش يا نحوه استفاده از تکنولوژيش را خودش تعيين ‏کند، حالا اين برای ديگران خوب است يا بد است، آن داستانی است که می شود بحث کرد. ولی کسی نمی تواند ‏بگويد که فرانسه حق دارد اين کار را بکند يا حق ندارد، آمريکا حق دارد اين کار را بکند يا ندارد، ايران حق ‏دارد اين کار را بکند ... ايران حق همه چيز دارد. يک مملکت مستقلی است و می خواهد هر جور منابعش را ‏مصرف کند، به تکنولوژی دست پيدا کند. اين حق را دارد. حالا ممکن است ما مخالف باشيم، بگوييم اين کار ‏بدی است، آن داستان ديگری است، ولی اين حق را دارد.‏

ف.‏‎ ‎ز: آقای همايون، از نظر شما ايران می تواند و حق دارد دارای آن تجهيزات هسته ای باشد که به اين کشور ‏اجازه دستيابی به سلاح اتمی را بدهد؟

داريوش همايون (وزير اطلاعات در کابينه اميرعباس هويدا): داستان حق لزوما به معنی استفاده از آن حق ‏نيست. انسان آزاد است، می تواند همه کار بکند، ولی بايد مصالح خودش را در نظر بگيرد. ايران در منطقه ای ‏قرار گرفته است بسيار حساس و آخرين چيزی که اين منطقه لازم دارد، اين است که کشورهای منطقه از حق ‏حکم استفاده بکنند و همه مسلح به سلاح های هسته ای بشوند. بله، همه حق دارند و اگر استفاده بکنند کويت هم ‏بالاخره بمب اتمی از خودش خواهد داشت. ضمنا ايران يک ويژگی ديگر دارد و آن اين است که کشوری است ‏شکست خورده و ‏Failed‏ به قول انگليس ها، کشوری که در همه کار وامانده، درمانده، نه قانون دارد، نه ‏حکومت معينی دارد، نه معلوم است که تصميم می گيرد، نه معلوم خواهد بود که انگشت چه کسی روی ماشه ‏هسته ای است. کشوری است که خبرنگار زن کانادايی را که آمده است از تظاهرات مردم در ايران خبر تهيه ‏کند، دستگير می کنند بدون اين که هيچ گناهی کرده باشد و در دادگاه قاضی و دستيارانش او را می کشند. يک ‏همچنين کشوری آيا ديگران می نشينند و ساکت می مانند و اجازه می دهند که به تسليحات اتمی برسد؟ و آيا ‏سازمان انرژی اتمی بين المللی حق ندارد از کشورهايی که امضا کننده عهدنامه هايی هستند که آن سازمان به ‏موجب آن اصلا تشکيل شد، بخواهد که نظارت او را بپذيرند بر فعاليت های هسته ايشان يا نه؟ اين ها مسائلی ‏است که متاسفانه الان با منافع ملی ايران در تضاد بسيار آشکاری است.‏

ف.‏‎ ‎ز: ولی آقای دکتر اعتماد مطرح می کنند که کشورهای ديگری هم هستند که اين سلاح ها را دارند، در ‏نتيجه دليلی نيست که از نظر حقوق بين الملل کشور ديگری نتواند داشته باشد.‏

داريوش همايون: ما اين جا فقط با حقوق بين الملل سر و کار نداريم، با واقعيات بين المللی هم سر و کار داريم. ‏اين کشورهای ديگر کدامند؟ آيا هيچ کدام تهديدی متوجه ايران می کنند؟ آيا قابل تصور است که چين، يا هند، يا ‏پاکستان که دائما چشمش نگران هند است و به ايران کاری ندارد، يا روسيه که اصلا با ايران همسايه نيست و ‏وقتی هم که همسايه بود، خيال حمله اتمی هيچ وقت به ايران نداشت، يا اسرائيل که هيچ کاری به ايران ندارد، ‏مگر اين که ايران به سلاح های هسته ای بخواهد مسلح بشود، اين ها ايران را تهديد بکنند؟ ما در اين منطقه ای ‏که هستيم، از هيچ سويی تهديد اتمی نمی شويم. ممکن است خطرات ديگری باشد، ولی کسی در فکر انداختن ‏بمب اتمی روی ايران نيست. صدام حسين بود که او را هم نگذاشتند دست پيدا بکند و ما برای نخستين بار بعد ‏از ٢٢٠٠ سال، از مرز غربی خودمان آسوده هستيم. اين است که اصلا ضرورتی به دست يافتن به سلاح ‏هسته ای و به خطر انداختن مردم ايران نيست.‏

ف.‏‎ ‎ز: آقای دکتر براتی، با توجه به گفته های دکتر اعتماد و آقای همايون که در حقيقت برخورد به برنامه ‏هسته ای ايران را از يک جنبه فنی و از يک جنبه سياسی مطرح کردند، اصولا يک برخورد همه جانبه با اين ‏مسئله را چگونه می شود کرد؟

دکتر مهران براتی (تحليلگر سياسی): من فکر می کنم در اين نبايد شک کرد که در اصول حقوقی که برای يک ‏تعدای از ملل وجود دارد، برای ديگر ملل هم می تواند بالقوه وجود داشته باشد. ولی تمام حقوق و استفاده از ‏حقوق در يک فضای بين المللی، در يک فضای سياسی، و در يک فضای امنيت و منافع ملی انجام می گيرد. آن ‏چه که مربوط به اسلحه اتمی می شود، در قرن ٢١ احمقانه است که کسی فکر بکند با استفاده از بمب اتمی، ‏نسبت به همسايگان خودش می تواند فشار وارد بياورد و احتمالا استفاده سياسی ببرد. ما می دانيم که استفاده از ‏اين بمب ها نتايجش گريبانگير همه همسايه ها و از جمله آن کشوری که از اين بمب استفاده کرده است، می شود. ‏بنابراين يک کاربرد سياسی بايد داشتن بمب اتمی داشته باشد و اين هم به زعم من در رابطه با کشورهای ‏همسايه، تهديد از طرف پاکستان يا روسيه يا جای ديگر نيست، يک اسلحه ای است که در دست احتمالا بيشتر ‏آن نيروهای سرکوبگر در کشور ما، اصرار در داشتن اين بمب اتمی می کند که خيالشان از جانب فشار بيرون ‏راحت تر باشد، با دست بازتری بتوانند به اصطلاح مسايل سياسی را در کشور حل بکنند يا حل نکنند و با آن ‏سيستم و نظمی که مايلند،‏‎ ‎حکومتشان را ادامه دهند. حساسيت در مورد سلاح اتمی در ايران از زمانی پيدا شد ‏که در صحن بين المللی، به خصوص در بازار سياه، شايع شد يا اين اطلاع پخش شد که ايران مشغول پيدا ‏کردن و خريد ابزارهای مولد اشعه ‏X‏ است که با کمک آن ها می تواند انفجارهای آزمايشی انجام دهد و يا مواد ‏منفجره مخصوصی که به وسيله آن ها کلاهک های اتمی فعال می شوند. بعد از اين اخبار و اطلاعات بود که ‏حساسيت به وجود آمد و به زعم من اين طوری که ايران به احتمال بسيار قوی دنبال اين است که استعداد ‏ساختن بمب اتمی را پيدا بکند، بدون اين که بمب اتمی بسازد. پتانسيل داشتن اين استعداد  و توانايی،  برای او ‏حربه ای خواهد  بود  در صحنه سياسی،  برای اين که  در داد و ستدهای بين المللی و در فشاری که به لحاظ ‏سياسی روی ايران و نظام حاکم است، دست بازتری پيدا بکند.‏

ف . ز: آقای دكتر اعتماد با در نظر گرفتن صحبتهای آقای همايون و براتی كه گفتند برخورد با برنامه هسته ای ‏ايران بايستی با در نظر گرفتن اوضاع ايران، منطقه و موقعيت حکومت صورت بگيرد و شما كه مطرح ‏كرديد اين حق ايران است كه به اين تكنولوژی دست پيدا كند، چرا شما فاكتورهای سياسی مطرح شده را در ‏ارزيابی خودتان مورد توجه قرار نمی دهيد؟‏

دكتر اعتماد: اولا بنده عرض كنم كه من نگفتم ايران بايد اين كار را بكند يا نكند. من اين را نگفتم. شما سئوالتان ‏اين بود كه ايران اين حق را دارد؟ گفتم بله مثل هر كشور مستقلی اين حق را دارد، ولی آنچه كه برای ايران از ‏نظر ملی مطرح و مهم است، دستيابی به تكنولوژی است. حالا اين تكنولوژی اتمی يا تكنولوژی های ديگر ‏است. ما بايد بدانيم كه مادام كه كشور ما از نظر تكنولوژی عقب باشد، در هر صورت ما هم عقب خواهيم بود. ‏حالا چون اين مسئله تكنولوژی اتمی مطرح است، من هر پيشرفتی در ايران در زمينه تكنولوژی اتمی بشود، ‏خوشحال می شوم. اين پيشرفت مفهومش اين نيست كه ايران برود بمب بسازد. كسی هم نگفته كه می خواهد بمب ‏بسازد. غربيها می گويند كه اگر ايران به تكنولوژی دست پيدا كرد، اين امكان را پيدا می كند كه بمب بسازد، ‏ولی اين ديگر قصاص قبل از جنايت است. من می گويم كه تمام نيرنگ غربيها اين است كه جلوی ايران را ‏بگيرند كه ايران به اين تكنولوژی دست پيدا نكند و ما اين را نبايد قبول كنيم.ما بايد به اين تكنولوژی دست پيدا ‏كنيم و بعد هم بنشينيم ببينيم ما بمب می خواهيم يا نمی خواهيم. آن داستان اصلا ديگری است، آن اصلا فعلا ‏مطرح نيست. ‏

ف . ز: يعنی شما گزارش كشورهای غرب و بويژه فشار آمريكا بر روی ايران را در رابطه با اينكه ايران ‏قادر است به اين سلاحها دست پيدا كند، درست نمی دانيد؟

دكتر اعتماد: نه آنها مسلما غلط می گويند، در آن شك نداشته باشيد كه ايران الان قادر نيست و الان در راه ‏دستيابی به تكنولوژی اتمی است و دارد پيش می رود. من می گويم هر تكنولوژی كه شما داشته باشيد كه دليل ‏نمی شود شما می خواهيد برويد بمب بسازيد. يك تكنولوژی است، مثل هر تكنولوژی، يك تكنولوژی است يكجور ‏ديگر. حالا چرا اينها يقه ايران را چسبيدند كه تو نبايد به اين تكنولوژی دست پيدا كنی، برای اينكه يك روزی ‏ممكن است تو با اين بمب بسازی.‏‎ ‎خوب بله يك روزی هم ممكن است ايران يك كار‏‎ ‎ديگر بكند، آن را‎ ‎‏ بنده ‏نمی دانم‎ ‎‏ و آن روز هم هنوز‏‎ ‎‏ نيامده‏‎ ‎‏ و چيزی را كه می خواهند جلويش را بگيرند،‎ ‎ساختن بمب نيست.‏‎ ‎‏ آنها ‏می گويند اصلا ايران نبايد به اين تكنولوژی دست پيدا كند و من اين را قبول ندارم. از لحاظ ملی اين را قبول ‏ندارم كه يك مملكتی بيايد اختيار خودش را از دست بدهد، برای اينكه كشورهای ديگر خوشحال شوند. اين را ‏بنده قبول ندارم.‏

ف . ز: آقای همايون، با توجه به گفته های آقای اعتماد و با توجه به اينكه به هر حال غرب برنامه های اتمی ‏ايران پيش از انقلاب را قبول می كرد و تاييد می كرد و جمهوری اسلامی مطرح می كند كه در حقيقت اين ‏فشارهايی كه به جمهوری اسلامی وارد می شود، بيشتر جنبه سياسی دارد كه بخصوص آمريكا می خواهد بر ‏ايران وارد كند. به نظر شما اين ادعای جمهوری اسلامی نمی تواند درست باشد،با توجه به اينكه غرب در پيش ازانقلاب هوادار برنامه های اتمی ايران بود؟‏

داريوش همايون: اين نشان می دهد كه غرب هيچ مخالفتی با گسترش اين تكنولوژی به منظورهای صلح آميز ‏ندارد و آماده همكاری با بسياری از كشورها هم است و اين همكاری را هم می كند. اصلا صنايع اتمی فرانسه يا ‏آمريكا، اينها اگر مشتريهای خارجی نداشته باشند، روی پايشان نمی توانند بايستند. اين درست نيست، انرژی ‏هسته ای در بسياری ديگر از كشورها كه منابع ديگری ندارند، راه حل معقولی است برای رسيدن به نيازهای ‏خودشان. ولی غرب دلايل محكمی دارد كه ايران در پی بدست آوردن سلاحهای هسته ای است، برای اينكه از ‏اين طرف وآن طرف ابزارهای مختلفش را تهيه كردند، اينها فهميدند و بهترين دليلش هم همين است كه مقاومت ‏می كنند در برابر بازرسی سازمان بين المللی انرژی هسته ای. اگر ايران چيزی برای پنهان كردن ندارد، اگر ‏ايران خيال ساختن بمب هسته ای ندارد، به راحتی می تواند اجازه دهد كه اينها هروقت خواستند بيايند و بازرسی ‏كنند. اينطور نيست، آنها می خواهند به منظورهای سياسی برای ترساندن ديگران و اگر كار بر دست امثاال ‏رفسنجانی بيفتد، حتا استفاده از اين سلاح هستند. اينها دنبال اين كار هستند و موضوع اين هم نيست كه هر ‏تكنولوژی با هر تكنولوژی مساوی است. ما نشنيده بوديم  كه در هيروشيما صدها هزار نفر با تلفن  كشته شده ‏باشند،  تكنولوژيها  فرق می كنند،  كاربردهايشان فرق می كنند و قصاص قبل از جنايت هم باز معنی ندارد، برای ‏اينكه پاره از جنايات نبايد اصلا اتفاق بيفتند كه بعد قصاص شوند. نبايد اجازه داد كه سرنوشت يك ملتی به دست ‏يك همچين رژيمی بيفتد كه اين رژيم مسلح به بمب اتمی هم باشد و ايران را يك هدف بالقوه حملات نظامی ‏كنند، اين به هيچ وجه به صلا ح ايران نيست. ‏

ف . ز: اين بحث درمورد رژيمی مانند پاكستان هم می شود كه می گويند اين رژيم مردمی نيست، ولی دارای ‏سلاحهای اتمی است. ‏

داريوش همايون: نه مردمی فرق دارد، شما يك بحثی درمورد ديكتاتوری داريد، بله شوروی هم رژيم ‏ديكتاتوری داشت ولی اصلا يك مورد هم به كار نرفت، برای اينكه تكليف مملكت معلوم نبود و يك عده ای ‏قدرت را در دست داشتند، چين به هيچ وجه دموكراتيك نيست.  موضوع اين است كه در ايران،  قانون  و ‏حكومت  وجود ندارد، شما می توانيد اعلام كنيد امروز كه قدرت امروز در ايران دست كيست؟ كدام قانون اجرا ‏می شود؟ آيا يك گروه مخفی آن گوشه نيستند كه رابطه ايران و انگليس را هرروز به هم می زنند؟ در چنين ‏كشوری كه نه حكومتش معلوم است و نه قانونش، شما با يك ابهام بزرگ سرو كار داريد، موضوع دموكراسی ‏نيست.‏

ف . ز: آقای دكتر اعتماد، گفته های آقای همايون به نحوی به گفته های شما برخورد كرد كه مسئله قصاص قبل ‏از جنايت و تكنولوژی. در اين مورد جوابی داريد؟‏

دكتر اعتماد: نه من جوابم فقط در يك جمله است، اينكه آمريكايی ها اطلاع دارند يا كس ديگر اطلاع دارد، اينها ‏را هيچ كدام را قبول ندارم برای اينكه آمريكايی ها قبل از اينكه به عراق حمله كنند، همه می گفتند كه اطلاعات ‏دقيق است، اينجا فلان می كنند، آنجا فلان كار را می كنند، بعداز چند ماه كه در عراق مستقر شدند، هيچ چيز پيدا ‏نكردند، پس معلوم می شود تمام اطلاعاتی كه قبل تحويل ما می دادند، همه دروغ بوده. حالا اين اطلاعاتی كه در ‏مورد ايران می دهند، يك مقداريش دروغ است، يك مقداريش جوسازی است، يك مقداريش تبليغات. حالا اين را ‏بگذاريم كنار، ما اصلا با آمريكا كار نداريم، ولی من می گويم كه بچه اگر در مدرسه جدول ضرب ياد می گيرد، ‏اين ممكن است يك روز بمب بسازد، پس نگذاريم ياد بگيرد. اينكه نمی شود زندگی برای ملت ايران.‏

ف . ز: آقای دكتر براتی، آژانس بين المللی انرژی اتمی از ايران می خواهد كه سند الحاقی به پيمان منع ‏گسترش سلاحهای اتمی را امضا كند. آيا به نظر شما درست است كه ايران اين سند را امضا كند؟

دكتر براتی: درسطح بين الملل يك پروتكلی تهيه شده كه اين نامش است پروتكل الحاقی منع گسترش سلاحهای ‏اتمی و از يك زمانی به هر حال جامعه بين الملل به هر حال به اين فكر افتاد كه يك تعدادی كشور بمب اتمی را ‏دارند و گسترش اين تكنولوژی و استفاده از اين سلاح در سطح جهانی بسيار خطرناك است، بويژه روز به ‏روز تعداد كشورهايی كه در آنها نظام دموكراتيك وجود ندارد و كنترل دموكراتيك يا اصولا كنترلی وجود ‏ندارد، روز به روز بيشتر می شود. ايران هنوز پروتكل الحاقی را امضا نكرده و آاقای اكبر صالحی كه نماينده ‏جمهوری اسلامی در آژانس بين المللی انرژی اتمی هستند، ايشان می گويند كه ما موقتا گرچه اين پروتكل را ‏امضا نكرديم، اما اين را در ايران اجرا می كنيم از اين طريق كه مراكزی كه بازرسان آژانس خواستار ديدار ‏از آن و نمونه برداری شدند، آنها را ما جزء مراكز اتمی نمی دانيم و مراكز غير اتمی تلقی می كنيم و به همين ‏دليل هم می گذاريم كه اينها بروند و اينجا ها را ببينند. ‏

ف . ز: حال اگر ايران اين سند را امضا كرد، می شود به برنامه هسته ای ايران اعتماد كرد؟‏

دكتر براتی: جزء اين پروتكل هست كه نمايندگان آژانس انرژی اتمی هر لحظه ای هرجا خواستند بروند و كنترل ‏كنند و به همين دليل امضا كردن اين پروتكل گامی است در اين جهت كه ايران نتواند اين كار را انجام دهد. ‏

ف . ز: آقای همايون امضای سند الحاقی از سوی ايران می تواند به اين ترس و بدبينی از ايران خاتمه بدهد كه ‏ايران می خواهد سلاحهای اتمی توليد كند؟‏

داريوش همايون: نه برعكس فشار را بر جمهوری اسلامی افزايش خواهد داد و به همين دليل هم آنها نمی خواهند ‏زير اين فشار بروند، پيش از آنكه امتيازاتی بگيرند.‏

ف . ز: آقای دكتر اعتماد نظر شما در اين مورد، يعنی امضای سند پروتكل الحاقی چيست؟ اگر ايران اين سند ‏را امضا كند، می تواند الان اين مسئله ای را كه الان هست را خاتمه بدهد؟

دكتر اعتماد: اول من بايد يك توضيحاتی در مورد گفته های آقای براتی بدهم، و آن اين است كه كشورهای دنيا ‏از لحاظ اتمی سه گروه هستند: يك گروه مثل كشورهای آمريكا، فرانسه، چين و روسيه، اينها كشورهای اتمی ‏هستند و يك گروه ديگر هستند كه آنها اصلا با اين قضيه كار ندارند، مثلا كشورهای آفريقايی كه هيچ. وسط اين ‏دو گروه، يك گروه كشورهايی هستند مثل هند، پاكستان، ايران، مصر، برزيل، اسرائيل، اين كشورها هستند كه ‏مهم هستند از لحاظ اينكه اينها به سلاح اتمی دست پيدا كنند يا نكنند. اين كشورهايی كه عرض كردم، قسمت ‏اعظمشان حتی قرارداد منع گسترش سلاحهای اتمی را امضا نكردند، اصلا در كنترل آژانس نيستند، هند ‏نيست، اسرائيل نيست، پاكستان نيست. ايران اين قرارداد را امضا كرده و با آژانس هم ارتباط دارد و ‏مامورينش رفت و آمد دارند. بنابراين اصلا هيچ كس به آنها نمی گويد كه چرا شما در قرارداد منع گسترش ‏سلاحهای اتمی نيستيد، اينها كار خوشان را می كنند، آنها هم بمب خودشان را می سازند. ايران كه هست، آمدند ‏می گويند اين قرارداد الحاقی را امضا كن. اين قرارداد الحاقی را هيچيك از آن كشورهای گروه وسطی كه من ‏گفتم، امضا نكردند. ايران اين را قبول كند يا نكند، من نمی دانم، من كه در مغز زعمای قوم نيستم، ولی به نظر ‏من ايران صلاحش نيست به اين كار تن بدهد اصلا.‏

ف . ز: يعنی شما اين را بهانه می دانيد.‏

دكتر اعتماد: مسلما بهانه می بينم. اين فقط برای فشار آوردن به ايران است و گرفتن امتياز از ايران.‏

ف . ز: خواهش می كنم حالا در دو يا سه جمله چکيده نظر خودتان را بفرماييد. آقای دكتر براتی.‏

دكتر براتی: الان زمان آن رسيده كه در رابطه با همين مسئله مشكلی كه الان پيش آمده، كليه سران نظام ‏جمهوری اسلامی، بخصوص كسانی كه به عنوان اصلاح طلبان اين نظام فعاليت می كنند، بخصوص كسانی كه ‏نگران آينده همين نظام هستند و در چهارچوب همين نظام منافع خودشان را می بينند، حتی آنها بايد به اين فكر ‏بيفتند كه هرچه زودتر ايران را از اين دايره ای كه در آن گرفتار شده بيرون بياورند، اين پروتكل را امضا كنند ‏و يك بار برای هميشه، استفاده بمب اتمی را منع كنند و به لحاظ سياسی و اقتصادی، امكان به گار گرفتن آن را ‏ندهند. ‏

داريوش همايون: جمهوری اسلامی وارد بازی بسياری خطرناكی شده است، بلوفی زده است كه گرفته دنيا و ‏دنيا مصمم است كه جلوی پيشرفت جمهوری اسلامی را در اين زمينه بگيرد، بايد از رهبران اسلامی خواست ‏كه منافع مردم ايران را مقدم بشمارند بر  نقشه هايی كه دارند  برای تقويت خودشان  برای اينكه با مسلح شدن به ‏سلاح هسته ای بر سركوبگری در داخل بيفزايند و موقعيتشان را در خارج محكم كنند. ‏

دكتر اعتماد: مسئله ايران مسئله دستيابی به تكنولوژی است، نه ساختن بمب، در ثانی بمب اتمی هيچ كس ‏نمی سازد كه مصرف كند و بزند، بمب اتم مثل يك كارت كرديت است كه به شما می دهند كه با شما درست تر ‏صحبت كنند و به شما احترام بگذارند، حالا دولت ايران دنبال بمب اتمی است يا نه، بنده نمی دانم، ولی فعلا ‏مسئله ايران دستيابی به تكنولوژی اتمی است و من نمی دانم اين چرا بايد مخالفت دنيا را برانگيزد.‏
 

‏‏١٢ سپتامبر ۲٠٠۳‏ ‏

Link to origial article