* * *

   اينها مسائلی است که نگاه سطحی و مثلا رقابت برنمی‌دارد و آينده ايران و بهروزی اقوام ايران درگرو آن است. گذشته از راست ناسيوناليست، چپگرايانی که قرار بود به نهاد سازی و جايگزين تراشی کشانده شوند موضوع را از دريچه مسائل شخصی نمی‌بينند؛ و به درستی انگشت بر انحرافات زننده‌ای می‌گذارند که از برلين تا پاريس را پوشانيده است. عناصر برجسته‌ای از چپ ايران، که رويهمرفته پيشينه درخشانی در دفاع از يکپارچگی ايران ندارد، در تازه‌ترين نشست برلين اتحاد جمهوريخواهان ايران نمايشی از احساس مسئوليت ملی دادند که دفاع روشنفکران هشت نه دهه پيش را از يکپارچگی ايران به ياد می‌آورد. آنها سندی را در مسائل قومی تصويب کردند که همچون برگ افتخاری از اين دوران به ياد خواهد ماند. اکنون برای چايگزين سازان ترديدی نمی‌ماند که مهم‌ترين اولويت بخش بزرگ طيف چپ نيز نگهداری ايران در چهارچوب کنونی آن است.

   فاصله گرفتن از پاريس را در مهم‌ترين گروهبندی‌ها و از سوی شخصيت‌های با اعتبار چپگرا می‌بايد يک نشانه مهم همرائی چپ و راست ايران در امری که به مصالح ملی ارتباط می‌يابد شمرد. تلاش‌های آشکار رهبران و سخنگويان يکی از سازمان‌های قومی ــ که می‌تواند زبان حال همه افراطيان باشد ــ در کشاندن امريکا به حمله به ايران، و همنوائی پاره‌ای محافل امريکائی با اين تلاش‌ها، می‌بايد برای متقاعد کردن چپ واقعگرا و دمکرات ايران به ضرورت بازنگری در اتحادها و همکاری‌های پيشين بسنده باشد. طيف اصلی چپ، رويارو با خطرهائی که موجوديت ايران را از بيرون و درون تهديد می‌کند نمی‌خواهد اسير رويکرد‌ها و شعار‌های گذشته بماند. اگر کسانی در انتظار برهم خوردن اوضاع به ميدان پريده‌اند و نمی‌دانند پيامد‌های اقداماتشان چيست، کسان بيشمار ديگری از جمله همه سازمان‌های سياسی سراسری و با‌پشتوانه، و نه محدود به افراد همزبان، درطيف گسترده چپ و راست هستند که به صراحت يا بطور ضمنی به دفاع از ايران در تماميت آن برخاسته‌اند.

   اکنون بر جايگزين‌سازان است که نه تنها بر مخاطرات نهفته در استراتژی خود، بلکه بر محدوديت‌های فلج کننده آن نيز از نزديک‌تربنگرند. با اينگونه همايش‌ها جنبش که سهل است، نيروئی نيز نخواهد آمد که ارزش اينهمه دست و پا زدن‌ها را برای گشودن جبهه تازه‌ای در مبارزات درونی مخالفان، و منحرف کردن مبارزه از رژيم اسلامی داشته باشد. همبستگی دگرانديشان، از کژراهه دلگرمی دادن و پشتيبانی از خواست‌های تندرو‌ترين عناصر درگروه‌های قومی ايران نمی‌گذرد. آن عناصر، خود ملت ايران را انکار می‌کنند چه رسد به مصالح ملی، و بر آنها حرجی نيست. ولی ديگران مسئوليت‌های بزرگ‌تری دارند. نفس مذاکره کردن با طرف‌هائی که جز به بيشترينهء خواست‌های خود رضايت نخواهند داد هنری نيست و کسانی که بر اثر تجربه فراوان پانزده ساله از چنين مذاکره‌ها کنار کشيده‌اند نه مخالف همبستگی هستند نه اعلاميه جهانی حقوق بشر و ميثاق‌های آن.

   مشکل در استراتژی و نيت‌هاست نه در واژه‌ها و اصطلاحات. بجای کوشش در اختراع واژه‌های تازه برای اصطلاحات هر روزه علوم اجتماعی و روابط بين‌المللی بهتر است به صف ايران برای همه ايرانيان، بپيوندند و بر اصولی که همه جهان متمدن بر آن ساخته شده است توافق کنند. رعايت منافع ملی ايران به معنی حفظ اين ملت در درون اين مرز‌ها وبرروی‌هم ريختن همه منابع طبيعی و انسانی ايران به سود همه ايرانيان، از نظر سياسی صرف نيز به مراتب بخت بيشتری دارد. هيچ نيازی به اين زبانآوری‌ها نيست.